غزل: خون مردم

تا هوای آدمی در تنگ حوّایش خزید

زهد یا هو زد سپس در غار آسایش خزید

پوست می انداخت صاحب منصبی تا دیو گشت

و زبانش نیش شد مار هوسهایش خزید

بایزیدی با  یزیدی گفت یزدان میزند

صوفی ای که خرقه پوشید و به آلایش خزید

بخت سلطان شب شد و از ترس بختکهای تخت

شاه در آغوش شهبانوی زیبایش خزید

مانده بودم من و این سربند سبزم و شما

و تفنگی که فشنگ خشم در نایش خزید

ناله زالی طنین انداخت زلزالی گرفت

آجر زیرین کاخ ظلم از جایش خزید

طالعی خواندیم: هرگز ظالمی حاکم نماند

هر کسی بر خون مردم گام زد پایش خزید

دکتر مهرداد نصرتی(مهرشاعر)

عیدانه

عاقبت حاجت روا شد دل، خدایا شکر شکر

هم به قدر قطره های هفت دریا شکر شکر

عید میلاد محمد بود و صادق که خدا

داد عیدانه کلید هر دو دنیا، شکر شکر

آن گناهان کاستجابت را به حبس انداختند

شامل عفو الهی شد، خدا را شکر شکر

بیش از آنی که طلب کردم، به من بخشیده است

دست بخشایش گشوده داشت بر ما شکر شکر

درس آموزد به ما با استجابت روز عید

ربط یوم الله و فاقبل رب دعانا، شکر شکر

(دکتر مهرداد نصرتی- مهرشاعر)

غزل نذر اربعین

کوله باری بسته ام کوچک که جای دل شود

راه می افتم پیاده تا کجا منزل شود

گرچه می دانم کجا خواهم رسید از راه عشق

راه ما را می برد تا که جنون کامل شود

گفته ام با خود که شاید در مسیر اربعین

چشم من هم به زیارت کردنش نایل شود

پشت درب خانه می بینیم اما کل شهر

خواسته همراه این حیران پا در گل شود

آرزوی دیدن او بود و دنیاگیر شد

انس و جن می خواست در این جمعیت داخل شود

حال می گفتم وصال او در این خیل عظیم

کی نصیب همچو مایی آتل و باطل شود

باز گفتم احتمالش هست، ناممکن که نیست

گر بخواهد بین این مردم به ما مایل شود

الغرض هر گام صد فکر و خیال و حس و حال

تا از این شوریدگی آخر چه ها حاصل شود

هی امید و ناامیدی، هی خیال و هی خیال

شاعرم، دیوانه ام، دیوانه کی عاقل شود

دکتر مهرداد نصرتی مهرشاعر

مقاله علمی-پژوهشی: انگیزه های نقد خویشتن در دیوان حافظ(مجله ادب غنایی)

برای مطالعه متن کامل مقاله به مجله پژوهشنامه ادب غنایی مراجعه بفرمایید. اینجا:

http://jllr.usb.ac.ir/article_3987.html

چکیده
خودانتقادی یا نقد خویشتن قسمی از نقد ادبی است که در آن، پدیدآور، در جایگاه منتقد اولیه، اثر، روش، نگرش و یا شخصیت ادبی خویش را تحلیل و بررسی می­کند. در عرصۀ ادبیات، نقد خویشتن انواع مختلفی دارد و انگیزه‌های متفاوتی موجب آن می‌شود. اگر انگیزۀ خودانتقادی درون خود پدیدآور باشد، «نقد خودانگیخته» و اگر انگیزه بیرون از او باشد، «نقد دگرانگیخته» است. حافظ شاعری است که پیوسته در اشعارش به نقد خویشتن پرداخته است. مطالعۀ آثار او از این منظر، دریچۀ جدیدی را بر روی حافظ­پژوهان می‌گشاید. در پژوهش حاضر که مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای و به­شیوۀ تحلیلی-توصیفی انجام می­شود، تلاش شده تا با استفاده از شواهدی که از دیوان حافظ به­دست ‌آمده، انگیزه­هایی که شاعر را به نقد خویشتن واداشته، بررسی شود. به‌نظر می‌رسد حداقل برخی از اصلاحاتی که حافظ در اشعار خود به‌کار بسته و باعث ایجاد اختلاف نسخ در اشعار او شده نیز، حاصل خودانتقادی باشد و این خودانتقادی‌ها بر رفع عیوب آثار، ارتقای متن و افزایش جذابیت اشعار نزد مخاطبان مؤثر بوده است. خودانتقادی‌های حافظ هم از نوع خودانگیخته و هم از نوع دگرانگیخته بوده و عواملی مانند وجود کاستی در فحوای سخنان پیشین او و یا اظهار نظرهای سخن‌ناشناسان مدعی موجب آنها بوده است.

بررسی انگیزه‌های نقد خویشتن در دیوان حافظ

مقاله ۱۲، دوره ۱۵، شماره ۲۹، پاییز و زمستان ۱۳۹۶، صفحه ۲۳۱-۲۵۰  XML اصل مقاله (۶۴۲ K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): ۱۰.۲۲۱۱۱/jllr.2017.3987
نویسندگان
مهرداد نصرتی orcid ۱؛ یدالله جلالی پندریorcid ۲

آهای! های…

آهای!

های!

سلام!

منم، مهرشاعر،

صدایم را می‌شنوی؟

اینجایم!

کمی اینسوتر،

آری، همان جای همیشگی،

پشت سوراخ جن‌ها نشسته‌ام.

مهم نیست که نمی‌بینی‌ام،

ولی خوب گوش کن!

گذشته گذشته است.

زلزله، سیل و فردا که نوبت حملۀ گاومیش‌هاست،

همه گذشته است،

اما هنوز چاره‌ای هست.

اینجا،

از پشت سوراخ جن‌ها،

فقط به فریاد می‌توانم سخن گفت.

جن‌ها استراق سمع می کنند

و شهاب‌هایم تمام شده است.

اینک، چاره را جز به نجوا نمی‌توان.

آهای!

غیب نمی‌گویم.

-به پیامبران تهمت شاعری می‌زنند.

به شاعران وصلۀ پیامبری نمی‌چسبد.-

صدایم را می‌شنوی؟

آواز یاکریم‌های حیات ما

همه این شده:

فرصت نداریم! فرصت نداریم!

های!

آهاااااای!

صدایم را می‌شنوی؟

هنوز چاره‌ای هست…

آهای های….

بسمه تعالی

آهای!

های!

سلام!

منم، مهرشاعر،

صدایم را می‌شنوی؟

اینجایم!

کمی اینسوتر،

آری، همان جای همیشگی،

پشت سوراخ جن‌ها نشسته‌ام.

مهم نیست که نمی‌بینی‌ام،

ولی خوب گوش کن!

گذشته گذشته است.

زلزله، سیل و فردا که نوبت حملۀ گاومیش‌هاست،

همه گذشته است،

اما هنوز چاره‌ای هست.

اینجا،

از پشت سوراخ جن‌ها،

فقط به فریاد می‌توانم سخن گفت.

جن‌ها استراق سمع می کنند

و شهاب‌هایم تمام شده است.

اینک، چاره را جز به نجوا نمی‌توان.

آهای!

غیب نمی‌گویم.

-به پیامبران تهمت شاعری می‌زنند.

به شاعران وصلۀ پیامبری نمی‌چسبد.-

صدایم را می‌شنوی؟

آواز یاکریم‌های حیات ما

همه این شده:

فرصت نداریم! فرصت نداریم!

های!

آهاااااای!

صدایم را می‌شنوی؟

هنوز چاره‌ای هست…

باد(شعری از مجموعه تیه)

اینگاه خود تو بگو که چند سال عمر مرا

پشت این واژه های عریان

دفن کرده ای

***

به آزادی(سوگند)

که پشت محو شدن آخرین واژه پنهانی

جایی که بادتنهاست در حیاط

بی که برگی بر پاییز

یا مچاله ای از شعر من که می رقصد.

جذبه

جذبه(شعری از مجموعه تیه):

از اقتدار ترد گیاهی که ابر را

تا دشت می کشاند

او را شناختم

***

وهمی که جذبه را به من آموخت.